Bir dinozorun devasa dikenleri, bilim dünyasını şaşırtıyor

Yeni bir dinozor keşfi, doğa tarihinin ilginç ve şaşırtıcı yönlerini bir kez daha gözler önüne seriyor. Ankilozorlar, zırhlı plakalarla kaplı vücutları ve topuz şeklindeki kuyruklarıyla tanınan, oldukça dikkat çekici dinozorlar grubu. Ancak yeni bulunan fosiller, bu grubun en eski üyesinin aynı zamanda en sıradışı özelliklere sahip olduğunu gösteriyor.

Spicomellus afer adı verilen bu yeni tür, kemiklerine kaynaşmış devasa dikenlerle kaplı olarak keşfedildi. Araştırmalar, bazı dikenlerin neredeyse bir metreye kadar uzandığını ortaya koydu. Bu keşif, bilim insanlarını hayrete düşüren bir dinozor zırhı tasarımını gün yüzüne çıkardı.

Londra Doğa Tarihi Müzesi’nden Dr. Susannah Maidment, konuyla ilgili yaptığı açıklamada, “Spicomellus’in zırhı, diğer ankilozorlardan çok farklı. Diğer ankilozorlar genellikle boyunlarını çevreleyen yassı kemik bantları ya da deriye gömülü piramit şekilli osteodermlere sahipken, Spicomellus’in boynunu saran dört uzun diken, her biri yaklaşık bir metre uzunluğunda. Ayrıca, kısa bir diken ve uçlarda damla şeklinde yassı plakalar bulunuyor. Bu özellikler gerçekten çok sıra dışı” diyerek bu keşfin ne kadar benzersiz olduğunu vurguladı.

165 milyon yıl öncesine, Orta Jura dönemine ait bu fosiller, Fas’ın Boulemane kasabası yakınlarında bulundu. Spicomellus ilk kez 2021’de, bir kaburga kemiğiyle tanımlanmış ve Afrika kıtasında keşfedilen ilk ankilozor olarak dikkat çekmişti. Araştırmacılar, bu türün tüm kaburgalarına kaynaşmış dikenlerle donandığını ve bu dikenlerin dışa doğru uzandığını tespit etti. Özellikle bazı dikenlerin uzunluğu 87 santimetreye kadar ulaşabiliyor. Daha da ilginci, bu özellik yalnızca ankilozorlar arasında değil, tüm omurgalılar arasında benzersiz bir durum olarak öne çıkıyor.

Ancak bu kadar dikkat çekici bir zırhın işlevi, araştırmacılar için büyük bir merak konusu. Birçok hayvan, vücutlarını savunma amacıyla zırhlarla donatırken, Spicomellus’in sahip olduğu bu sıra dışı özelliklerin bir savaş stratejisinden ziyade, daha çok gösteriş amaçlı olabileceği düşünülüyor. Dr. Maidment, “Henüz bu bölgedeki etobur dinozorları tam olarak bilmiyoruz, ancak büyük teropod dişleri bulduk, bu da büyük avcıların varlığına işaret ediyor” diyor. Yine de boynundaki bu uzun dikenlerin, bir yırtıcıyı caydırmak için gereğinden fazla dikkat çekici olduğunu belirten bilim insanları, bu özelliklerin büyük olasılıkla sosyal ya da cinsel seçimle ilgili olduğunu düşünüyor. Dr. Maidment, “Bunlar belki de bir eş çekmek ya da rakipleri korkutmak için kullanılmış olabilir, tıpkı tavus kuşlarının kuyruğu ya da geyiklerin boynuzları gibi” diyor.

Spicomellus’in bu sıra dışı özelliklerle tanımlanan ilk ankilozor olması, keşfi daha da ilginç kılıyor. Genellikle, hayvan gruplarında ilginç özellikler zaman içinde, daha sonraki türlerde evrimsel adaptasyonlar sonucu ortaya çıkar. Ancak Spicomellus, bu kurallara uymayan bir örnek olarak, bilinen en eski üyede dikkat çekici dikenli zırhını sergileyen tek tür olarak ön plana çıkıyor.

Bu önemli keşif, Nature dergisinde yayımlandı.